ค้นหาปัญหาที่แท้จริง Finding the right problem

27 กันยายน 2564

เปิดความเร้าใจของ Shining School Project
ในรอบนี้พาคุณครูไปค้นหาปัญหาที่แท้จริง Finding the right problem

วันที่ 19 กันยายน ด้วย โค้ชโจ้ จิรวัฒน์ ญาณวุฒิ ชวนเล่นเกมหาสิ่งของ ใช้เวลาชิ้นละ 10 วินาที เริ่มจากของง่าย ๆ อย่างแก้วเก็บความร้อนความเย็น รีโมทคอนโทรล พืชผักผลไม้สีเขียว ตรงนี้เอง ทำให้ได้ทราบถึงกิจกรรมที่ผู้ร่วมกำลังกระทำอยู่ เช่น แตงกวาฝานสีเขียว มันน่าจะรวมอยู่กับมื้อกลางวัน มะม่วงเบารสเปรี้ยวจี๊ดที่ถูกเตรียมไว้ใกล้มือ น่าจะเผื่อสำหรับการง่วง แต่คงไม่สามารถง่วงได้แล้ว เพราะของชิ้นถัดไปที่ต้องหาคือ เตารีด และสัตว์เลี้ยง ดูเหมือนจะเป็นสิ่งที่ยาก คุณครูสามารถนำสุนัขมาโชว์ได้เพียงคนเดียว นอกจากนั้นเป็นไหวพริบปฏิภาณของคุณครูที่นำรูปสัตว์เลี้ยงในมือถือมาโชว์ โค้ชโจ้เร่งดีกรีความยากไปเป็นไม้กวาดและเครื่องดูดฝุ่น คุณครูของเราก็ยังคงหามาได้ รวมถึงภาพครอบครัว และน้ำแข็ง คนที่ถือมาทั้งถาด อาจไม่เป็นอะไรมาก แต่คนที่หยิบก้อนน้ำแข็งมา โดนแกล้งให้ถือไว้นาน ๆ นี่สิ อาจแอบอวยพรโค้ชโจ้อยู่ในใจ ชิ้นท้ายสุด เป็นสิ่งของที่บ่งบอกความเป็นครู นั่นคือ ไม้เรียว แต่ไม้กฐินมาได้อย่างไร อันนี้เป็นการประยุกต์อันชาญฉลาดของคุณครู จบเกมอันสนุกสนาน นอกจากได้ออกกำลังกาย กระตุ้นความกระฉับกระเฉงกัน ยังได้เปลี่ยน Mindset บางส่วนของคุณครูไปพร้อมกันด้วย ไม่มีอะไรที่เป็นปัญหา ทุกอย่างสามารถแก้ไขได้ สามารถสืบค้น สามารถเตรียมมาได้ ทุกอย่างขึ้นอยู่กับวิธีการคิดแก้ปัญหา

ในส่วนของ โค้ชอุ๋ย วีรินยาอร เหลืองบริบูรณ์ ได้ชวน Finding the Right Problem พร้อมเตือนเบา ๆ ว่า คุณครูอาจติดกับดัก ไม่พบปัญหาที่แท้จริงของนักเรียนหรือผู้เกี่ยวข้อง วันนี้จึงเป็นการนำเครื่องมือมาช่วยค้นหาปัญหา เพื่อออกแบบกระบวนการแก้ปัญหาต่อไป โค้ชอุ๋ย ชวนให้เราฝึกฝืน ฝึกฝน ทำความเข้าใจในมุมของนักเรียน ในมุมของ Steak Holder โดยจะทำการติดตั้งเครื่องมือสำหรับใช้ในการ Explore แต่ก็ได้ย้ำว่า ร้อยเครื่องมือก็ไม่สู้ Mindset เพราะ Mindset คือ GPS ของชีวิต การไปสู่เป้าหมายนั้น ที่สำคัญกว่า Tool Set คือ Mindset โค้ชอุ๋ยชวนให้กล้าลอง และกล้าทำ หากเราเข้าใจแก่นของเครื่องมือ เราจะเข้าใจ และใช้เป็น ฝึกฝืนฝึกฝนจนเกิดทักษะ

การเริ่มสร้างนวัตกรรม คือ เราจะส่งมอบคุณค่า ให้กับ Steak Holder หากปัญหา คือ เครื่องจักรกลเสีย ใช้อุปกรณ์หรือเครื่องจักรร่วมกับความรู้ทางวิศวกรรม ก็จะได้เป็นนวัตกรรม ส่วน Design Thinking เริ่มจากผู้ใช้ถูกใจ แล้วค่อยเสริมความเป็นไปได้ทางเทคนิค และความเป็นไปได้ทางธุรกิจ ดังนั้น Finding the Right Problem เป็นการสืบค้น ด้านล่างของภูเขาน้ำแข็ง ได้มาจากการฟังด้วยหู ดูด้วยตา สัมผัสด้วยใจ ให้ได้ความจำเป็น ความต้องการ อารมณ์ ความรู้สึก Information

โค้ชอุ๋ย จึงชวนกัน Understand by Heart โดย Scope of Work คือ โรงเรียนน่าอยู่ Persona User คือ นักเรียน ผู้ปกครอง และครู การ Understand by Heart จะได้ The Right Problem (ปัญหา/ความต้องการที่แท้จริง) ทำให้คุณครูสามารถนำไป Ideate by Head ได้

โค้ชอุ๋ย ได้ชวนคุณครูก้าวข้ามความกลัว เน้นการตีโจทย์ให้แตกก่อน อย่าเพิ่งกระโดดไปแก้ปัญหา การร่วมมือเป็นสิ่งสำคัญในการ Turn Idea to Action เมื่อนั้นจึงจะรู้ว่าถูกทางหรือไม่ Finding the Right Problem จึงเปรียบเหมือนการกลัดกระดุมเม็ดแรกให้ถูก อันเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเริ่มต้น เดิมเราใช้เวลาน้อยไปกับการตั้งคำถาม จากงานวิจัย พบว่า การค้นปัญหาใช้เวลากว่า 30% ของการทำงาน วันนี้ โค้ชอุ๋ยจึงชวนค้นหาปัญหา

จากนั้น โค้ชเจมส์ จามร เหล่าอิ่มจันทร์ ได้ชวนกันระดมความคิด Brain storming ซึ่งหากเป็นการ On Site หัวข้อละไม่เกิน 2 นาที หรืออาจใช้เทคนิค ใช้ Post It หนึ่งแผ่นต่อหนึ่งความคิด แต่วันนี้เป็นการ Online จะเพิ่มเวลาขึ้น สองนาทีแรกโค้ชเจมส์อยากให้ได้แนวคิดเยอะๆ และเนื่องจากพื้นฐานของสมองมักคิดลบไว้ก่อน Anti Solution ดังนั้นจึงให้คิดในหัวข้อ “อะไร... ทำให้โรงเรียนไม่น่าอยู่” ให้ลองคิดดูว่าใครเป็น User นักเรียน ครูอาจารย์ ผู้บริหาร ผู้ปกครอง บุคลากรทางการศึกษา นักการภารโรง อื่น ๆ ใช้ My map my เขียงเชื่อมโยง จากกิจกรรมนี้ทำให้คุณครูได้เรียนรู้กระบวนการเก็บข้อมูล เป็นกิจกรรมการพบปะ เพื่อการสร้างสรรค์ ทำให้นำไปใช้เก็บข้อมูลได้ดีขึ้น ทั้งนี้ โคชเจมส์ได้เน้นว่า หากอยากได้ข้อมูลจริง ต้องทำให้เขารู้สึก Free & Save ทั้งนี้จำนวนตัวอย่างที่เราจะสอบถามนั้น เลือกมาเพียงห้าถึงเจ็ดคน ก็อาจจะเพียงพอในการทำให้ค้นพบปัญหาได้

BY ครูนก ดร.กนกกาญจน์ กาญจนรัตน์