3 ขั้นตอนง่ายๆ นี้ คุณก็จะสามารถนำพาเด็กๆ สู่การพัฒนาคุณธรรมอย่างสนุกสนานและมีความหมาย

5 ตุลาคม 2567

แนวทางปฏิบัติ 3 ขั้นตอนสำหรับคุณครูที่เข้าร่วมโครงการโรงเรียนรักษาศีล 5

บทความนี้ได้รับแรงบันดาลใจจากการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิสองท่านในรายการ

The Light up Talk ล้อมวงคุย  ตอนที่ 1 ได้แก่

 

 

ผู้อำนวยการจอมขวัญ หมื่นแก้วโอวาท จากโรงเรียนบ้านฮ่องห้า จังหวัดลำปาง และ

คุณครูกาญจนา จารีจากโรงเรียนบ้านเนินสุวรรณ จังหวัดพิษณุโลก

 

ทั้งสองท่านได้ตอบคำถามจากคุณครูหลายท่านเกี่ยวกับวิธีเริ่มต้นโครงการโรงเรียนรักษาศีล 5 สำหรับผู้ที่เพิ่งเริ่มต้น   โดยทั้งคู่ได้แบ่งปันประสบการณ์อันล้ำค่าจากการดำเนินโครงการมาอย่างยาวนาน

 

ทีมงานของเราได้รวบรวมข้อมูลอันทรงคุณค่าเหล่านี้ พร้อมทั้งเพิ่มเติมเนื้อหาบางส่วนเพื่อให้บทความนี้สมบูรณ์ยิ่งขึ้นและช่วยให้คุณครูสนุกกับการสร้างห้องเรียนแห่งความสุข ให้นักเรียนรู้สึกสนุกกับการเรียนรู้ศีลธรรม

 

มาร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างการเปลี่ยนแปลงอันทรงคุณค่าให้กับเยาวชนของเรา ด้วยการนำ 3 ขั้นตอน   ที่จะนำเสนอ ต่อไปนี้ไปประยุกต์ใช้   ซึ่งจะช่วยให้ท่านสามารถนำพาเด็กๆ สู่การพัฒนาคุณธรรมได้อย่างมีความหมายและเปี่ยมด้วยความสุข

 

1. ทำความรู้จัก 7 กิจวัตรความดีผ่านสมุดบันทึกความดี

 

เริ่มต้นด้วยการเปิดใจเรียนรู้ไปพร้อมกัน :

- ศึกษารายละเอียด 7 กิจวัตรความดี จากสมุดบันทึกความดี เพื่อทำความเข้าใจ และนำไปอธิบายเด็กๆ ถึงประโยชน์ที่จะได้รับ

 

7 กิจวัตรความดี ประกอบด้วย:

* กิจวัตรข้อที่ 1 รักษาศีล 5: เป็นการสร้างนิสัยรับผิดชอบต่อกายและวาจาของตนเอง รู้จักข่มใจ ไม่สร้างความทุกข์ร้อนให้กับตนเองและผู้อื่น

* กิจวัตรข้อที่ 2 สวดมนต์ นั่งสมาธิ: เป็นการฝึกจิตใจให้สงบ ผ่อนคลาย และมีสมาธิ

* กิจวัตรข้อที่ 3 จัดเก็บห้องนอน ห้องน้ำ ให้สะอาดเป็นระเบียบ: เป็นการฝึกนิสัยรับผิดชอบต่อตัวเอง รู้จักจัดการกับสิ่งของและดูแลรักษาความสะอาด

* กิจวัตรข้อที่ 4 คิดดี...ด้วยการจับดีคนรอบข้าง: เป็นการฝึกมองเห็นข้อดีของผู้อื่นเพื่อลดความขัดแย้ง และสร้างสัมพันธภาพที่ดี

* กิจวัตรข้อที่ 5 พูดดี...ด้วยการพูดจาไพเราะ: เป็นการฝึกฝนการสื่อสารที่ดี คิดก่อนพูดและใช้คำพูดที่ไพเราะ สุภาพ

* กิจวัตรข้อที่ 6 ทำดี...ด้วยการทำบุญหรือบำเพ็ญประโยชน์: เป็นการฝึกความเสียสละ เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม และเอื้อเฟื้อต่อผู้อื่น

* กิจวัตรข้อที่ 7 ร่วมกิจกรรมชั่วโมงสุขจริงหนอ: เป็นการรวมกลุ่มทำความดีร่วมกันแลกเปลี่ยนประสบการณ์ และสร้างแรงบันดาลใจในการทำความดี

 

คุณครูสามารถใช้แนวคิด "ต้นไม้แห่งความดี" นี้เพื่ออธิบายให้นักเรียนเข้าใจว่าการทำความดีเป็นเหมือนการปลูกต้นไม้  ที่ต้องค่อยๆ  เติบโตทีละส่วน โดยเริ่มจากราก (ศีล 5) ไปจนถึงยอด (การทบทวนความดี) ซึ่งจะช่วยให้นักเรียนเห็นภาพรวมของการพัฒนาตนเองอย่างเป็นระบบ

- ทำความคุ้นเคยกับสมุดบันทึกความดี เกี่ยวกับการบันทึก การทำความเข้าใจวิธีการให้คะแนนเพื่อที่จะแนะนำเด็กๆ ได้อย่างมั่นใจ

- อย่าลืมสแกน QR code ภายในสมุดเพื่อดูสื่อการเรียนรู้เพิ่มเติม รับรองว่าสนุกและได้ไอเดียดีๆ แน่นอน!

 

คลิปอธิบาย 7 กิจวัตรความดี แบบง่ายๆ

 

 วิดีโอแนะนำวิธีใช้สมุดบันทึกความดี

 

 

 

2. สื่อสารสร้างความเข้าใจกับนักเรียนและผู้ปกครอง

 

สื่อสารกับผู้ปกครอง

มาสร้างทีมเพื่อสนับสนุนเด็กๆ ของเรากันเถอะ:

- เริ่มด้วยการจัดประชุมผู้ปกครองแบบอบอุ่น ชวนคุยถึงประโยชน์ที่ลูกๆ จะได้รับจากโครงการนี้

- เล่าเรื่องราวดีๆ ที่เกิดขึ้นจาก 7 กิจวัตรความดี เช่น "คุณพ่อคุณแม่คะ ลองนึกภาพลูกช่วยงานบ้านทุกวัน น่ารักแค่ไหน  แถมยังฝึกความรับผิดชอบได้ด้วยนะคะ"

- ชวนผู้ปกครองร่วมเป็นโค้ชให้ลูกๆ ในการทำกิจวัตรความดีที่บ้าน "เราจะได้ใช้เวลาดีๆ ร่วมกันด้วยนะคะ"

 

สื่อสารกับนักเรียน

มาสร้างแรงบันดาลใจให้เด็กๆ กันเถอะ:

- ทำการบ้านให้พร้อมก่อนคุยกับเด็กๆ นะคะ จะได้ตอบคำถามได้แบบฉะฉาน

- ชวนเด็กๆ คุยแบบสนุกๆ ว่า "7 กิจวัตรความดี จะเปลี่ยนหนูๆ ให้เป็นซูเปอร์ฮีโร่ได้ยังไง"

เช่น บอกว่า "รู้ไหมคะ ถ้าหนูทำ 7 กิจวัตรความดี หนูจะได้พลังพิเศษนะ":

- พลังซูเปอร์เบรน: ทำให้เรียนเก่งขึ้น อ่านหนังสือสนุก เขียนเรื่องเก่ง

- พลังจัดการตัวเอง: จัดห้องเก่ง ดูแลตัวเองได้ เหมือนผู้ใหญ่จิ๋ว

- พลังวางแผน: จัดตารางเวลาเป็น ทำอะไรเสร็จทันเวลา เท่สุดๆ

- พลังมิตรภาพ: พูดจาไพเราะ ใครๆ ก็รัก มีเพื่อนเยอะแยะ

- พลังใจเย็น: นั่งสมาธิแล้วใจเย็น ไม่โมโหง่าย แก้ปัญหาเก่ง

- พลังความมั่นใจ: กล้าพูด กล้าทำ กล้าแสดงออก

- ชวนเด็กๆ เล่าประสบการณ์ดีๆ จากการทำความดี "หนูๆ เคยทำอะไรแล้วรู้สึกภูมิใจบ้างคะ?"

 

3. แนะนำการตั้งเป้าหมาย 7 กิจวัตรความดีด้วยหลัก SMART Goal

 

มาเล่นเกมตั้งเป้าหมายกันเถอะ! แบบสนุกๆ แต่ได้ผลจริง:

- เล่าให้เด็กๆ ฟังว่า SMART Goal คือ เป้าหมายวิเศษที่ทำให้เราเก่งขึ้นได้จริงๆ

S-Specific (เฉพาะเจาะจง)

M-Measurable (วัดผลได้)

A-achievable(ทำได้จริง)

R-Relevant (สอดคล้องกับเป้าหมายใหญ่)

T-Time-bound(มีกำหนดเวลา)

 

แต่ละตัวอักษะมีความหมายดังนี้:

1. Specific: เป้าหมายต้องชัดเจน เฉพาะเจาะจง ไม่คลุมเครือ

2. Measurable: ต้องสามารถวัดผลได้ว่าสำเร็จหรือไม่

3. Achievable: ต้องสามารถทำให้สำเร็จได้จริง ไม่ยากเกินไป

4. Relevant: ต้องสอดคล้องกับเป้าหมายใหญ่หรือสิ่งที่ต้องการจะบรรลุ

5. Time-bound: ต้องมีกรอบเวลาที่ชัดเจนในการทำให้สำเร็จ

 

หลัก SMART นี้ช่วยให้การตั้งเป้าหมายมีประสิทธิภาพมากขึ้น ทำให้เรามีโอกาสบรรลุเป้าหมายได้จริง

- คุณครูอาจแนะนำให้นักเรียนเลือกทำกิจวัตรความดีที่สนใจหรือต้องการพัฒนาเป็นพิเศษแล้วตั้งเป้าหมายที่เฉพาะเจาะจงสำหรับกิจวัตรนั้นๆ เช่น:

* สำหรับ "รักษาศีล 5": "ผมจะเป็นฮีโร่รักษาศีล โดยไม่พูดโกหกเลยตลอด 1 สัปดาห์ (1-7 ก.ค.) และจะบันทึกความรู้สึกทุกวัน"

* สำหรับ "สวดมนต์ นั่งสมาธิ": "หนูจะเป็นฮีโร่จิตใจสงบ โดยนั่งสมาธิ 5 นาทีก่อนนอนทุกคืนตลอดเดือนสิงหาคม"

 

- ยกตัวอย่างแบบสนุกๆ "เหมือนเราเล่นเกม ต้องรู้ว่าเล่นอะไร (S) ทำยังไงถึงชนะ (M) เล่นให้ชนะได้ไหม (A) สนุกไหม (R) แล้วจะเล่นนานแค่ไหน (T)"

- ชวนเด็กๆ คิดเป้าหมายของตัวเอง คอยให้คำแนะนำแบบพี่ใหญ่ใจดี

- ให้เด็กๆ เขียนเป้าหมายลงในสมุดบันทึกความดี เหมือนเขียนคำสัญญาใจ

 

ตัวอย่างเป้าหมายแบบซูเปอร์ฮีโร่:

1. "ผมจะเป็นฮีโร่นักออม เก็บเงิน 150 บาทใน 1 เดือน (1-30 มิ.ย.) เพื่อซื้อสีไม้วาดรูปสวยๆ"

2. "หนูจะเป็นฮีโร่จิ๋วช่วยแม่ ทำงานบ้าน 30 นาทีทุกวันหลังเลิกเรียน 2 สัปดาห์ (1-14 ก.ค.) แม่จะได้พักผ่อนมากขึ้น"

3. "ผมจะเป็นฮีโร่ตื่นเช้า ตื่น 6 โมงทุกวันจันทร์-ศุกร์ ตลอดเดือนสิงหาคม ไปโรงเรียนทันเวลาแน่นอน"

4. "หนูจะเป็นฮีโร่สุขภาพดี ดื่มนม 1 แก้วทุกเช้าก่อนไปโรงเรียน 3 เดือน (ก.ย.-พ.ย.) กระดูกจะแข็งแรงเหมือนซูเปอร์แมน"

5. "ผมจะเป็นฮีโร่จิตใจสงบ นั่งสมาธิ 5 นาทีก่อนนอนทุกคืนตลอดเดือนธันวาคม แล้วจะบันทึกความดี

ให้ได้ 400 คะแนน เป็นของขวัญปีใหม่ให้ตัวเอง"

 

เคล็ดลับสำหรับคุณครูซูเปอร์ฮีโร่:

- กระตุ้นให้เด็กๆ ระบุเวลาให้ชัดเจน เหมือนกำหนดเวลาจบเกมในแต่ละด่าน

- แนะนำให้ตั้งเป้าหมายเกี่ยวกับศีล 5 ด้วยนะคะ เช่น:

- "หนูจะเป็นฮีโร่พูดความจริง ตอบตามจริงทุกครั้งที่คุณครูหรือพ่อแม่ถาม 2 สัปดาห์ (1-14 ม.ค.) เพื่อฝึกพลังแห่งความซื่อสัตย์"

- "ผมจะเป็นฮีโร่เคารพทรัพย์สิน ไม่หยิบของเพื่อนโดยไม่ขออนุญาตตลอดเทอมนี้ (ม.ค.-มี.ค.) ห้องเรียนจะได้น่าอยู่และทุกคนไว้ใจกัน"

 

ด้วย 3 ขั้นตอนนี้ เราจะพาเด็กๆ ไปสู่การเป็นซูเปอร์ฮีโร่ตัวจริงในชีวิตประจำวันทั้งเก่งและดี แถมยังวัดผลได้จริงด้วยนะคะ มาร่วมกันสร้างโลก   ที่น่าอยู่ผ่านโครงการโรงเรียนรักษาศีล 5กันเถอะค่ะ!

 

พิเศษสำหรับคุณครูที่เข้าร่วมโครงการเท่านั้น!!

คอร์สอบรม Goal Setting Coaching สามารถติดตามข่าวสารการอบรมได้ที่

Facebook โรงเรียนรักษาศีล 5 เชิงคุณภาพ ครอบครัวอบอุ่น :

https://www.facebook.com/sila5schoolproject

 

 

 

 

---