สมุดบันทึกความดีเป็นเพียงอุปกรณ์เล็ก ๆ ชิ้นหนึ่งในกระบวนการของโครงการโรงเรียนรักษาศีล ๕ ครอบครัวอบอุ่น เท่านัน ซึ่งจะได้ผลในการพัฒนาผู้เรียนก็ต่อเมื่อบุคคลที่สำคัญที่สุดในกระบวนการนี้คือคุณครู ได้ลงมือศึกษาทำความเข้าใจและใช้ประโยชน์จากสมุดบันทึกความดีนี้อย่างแท้จริง พระมหาเถระผู้ใหญ่ท่านหนึ่งผู้เปี่ยมด้วยเมตตาบารมี ได้ทำหน้าที่เป็นยอดครู ลงมือตรวจสมุดบันทึกความดี ด้วยตัวท่านเอง สัปดาห์ละ 300 กว่าเล่ม
ทางทีมงานได้มีโอกาสเห็นวิธีการของท่านในการเขียนให้คำแนะนำต่าง ๆ แก่เด็กนักเรียนผ่านสมุดบันทึกความดี จนส่งผลให้ได้เห็นพัฒนาการในการเขียนบันทึกความดีของเด็กนักเรียนเหล่านั้นโดยส่วนใหญ่แล้ว เป็นที่น่าประทับใจยิ่งนัก
ด้วยเหตุนี้ทางทีมงานจึงขอถอดรหัส สรุปสิ่งที่ได้เรียนรู้จากการตรวจสมุดบันทึกความดีของพระมหาเถระท่านนี้ เพื่อจะเป็นประโยชน์ต่อวงการศึกษาให้เห็นว่า การพัฒนาศีลธรรมสามารถทำควบคู่ไปกับงานพัฒนาวิชาการได้ ดังนี้
1. กระตุ้นให้นักเรียนฝึกหัดคัดลายมือ และรักษาความสะอาด
จากการสังเกต พบว่าท่านมักกระตุ้นให้หัดคัดลายมือให้สวยงามอ่านง่าย ทีมงานพบว่าสมุดบันทึกความดีของนักเรียนโดยส่วนใหญ่ ลายมือสวยงามขึ้นอย่างชัดเจนในประมาณสัปดาห์ที่ 7 ขึ้นไป
และสมุดบันทึกความดีของนักเรียนที่มีการขีดลบ หรือใช้น้ำยาลบคำผิดมาก ๆ ท่านก็เขียนเตือนว่า ให้รักษาความสะอาดด้วย ในสัปดาห์หลัง ๆ ก็จะเห็นพัฒนาการนักเรียนส่วนใหญ่เขียนถูกต้อง ไม่ต้องลบคำผิด สะอาดเรียบร้อย ดูสบายตา
2.กระตุ้นให้เด็กคิดถึงสิ่งดี ระลึกถึงพระคุณพ่อแม่และผู้มีอุปการะคุณ พูดดี และทำดี จะได้มีเรื่องราวบันทึกลงในสมุดบันทึกความดี
ตัวอย่างคำกระตุ้นเตือน เช่น บันทึกน้อย ควรบันทึกความดีให้ครบทุกกิจวัตร เป็นต้น
3. การกระตุ้นให้เด็กฝึกหัดทักษะการเขียน จะทำให้เกิดทักษะในการคิด ในการจับประเด็นเป็น
จากสังเกต พบว่าสัปดาห์แรก ๆ เด็กนักเรียนโดยส่วนใหญ่เขียนบันทึกได้น้อยมาก แต่ในสัปดาห์หลัง ๆ ประมาณสัปดาห์ที่ 8 ขึ้นไป โดยส่วนใหญ่สามารถเขียนบันทึกได้เต็มหน้า
4. ฝึกการใช้ภาษาไทยให้ถูกต้อง
เช่น ในบันทึกเขียนว่า เสริ์ฟน้ำพระ ก็แนะนำให้เขียนให้ถูกต้องเป็นถวายน้ำปานะพระภิกษุ
ในบันทึกเขียนว่า ไปงานชาปณกิตของญาติ ก็แนะนำเขียนให้ถูกต้องเป็น ฌาปนกิจ
5. ให้กำลังใจด้วยการเขียนชื่นชม หากเด็กนักเรียนเขียนบันทึกได้ดีแล้ว ซึ่งจะทำให้เกิดกำลังใจในการทำความดีต่อไป
เช่น การบันทึกดีขึ้นมาก พยายามพัฒนาต่อไป อนุโมทนาบุญ เป็นต้น
20 มิถุนายน 2568
10 มิถุนายน 2568
30 พฤษภาคม 2568
10 พฤษภาคม 2568